Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

assis N M

  • 1 assis

    I
    penny, copper coin; a pound; one, whole; circular flap/valve; round slice
    II
    plank, board

    Latin-English dictionary > assis

  • 2 assis

    1.
    assis, is, m., = as, v. as init.
    2.
    assis, is, m. and f., = axis, v. 1. axis.

    Lewis & Short latin dictionary > assis

  • 3 as

    as, assis, m. (nom. assis, Don. ad Ter. Phorm. 1, 1, 9, and Schol. ad Pers. 2, 59; old form assārĭus, ii, m.; and in the gen. plur. assariūm, Varr. L. L. 8, § 71 Müll.; Charis. p. 58 P.) [heis, Dor. ais, Tarent. as, Hinter].
    I.
    In gen., unity, a unit; as a standard for different coins, weight, measure, etc. (in Vitr. 3, 1, p. 61 Rode, perfectus numerus, the perfect number, fundamental number), acc. to the duodecimal system, divided into 12 parts, or uncias, with the following particular designations: uncia = 1s./12 duodecima (sc. pars) sextans = 2/12 = 1s./6 sexta quadrans = 3/12 = 1s./4 quarta, also teruncius or triuncis triens = 4/12 = 1s./3 tertia or quincunx = 5s./12 sextans cum quadrante semissis s. semis = 6/12 = 1s./2 dimidia septunx = 7s./12 quadrans cum triente bessis s. bes = 8/12 = 2/3, for beis s. binae partes assis. dodrans = 9/12 = 3s./4 terni quadrantes dextans s. decunx = 10/12 = 5s./6 quini sextantes deunx = 11s./12 undecim unciaeThe uncia was again divided into smaller parts: semuncia = 1/2 uncia = 1/24 assis. duella = 1/3 uncia = 1/36 assis. sicilicus (-um) = 1/4 uncia = 1/48 assis. sextula = 1/6 uncia = 1/72 assis. drachma = 1/8 uncia = 1/96 assis. hemisecla = 1/12 uncia = 1/144 assis. scripulum = 1/24 uncia = 1/288 assis.The multiples of the as received the following designations: dupondius = 2 asses. tripondius s. tressis = 3 asses. (quadressis) = 4 asses. quinquessis = 5 asses. sexis (only in the connection decussissexis in Vitr. 1. c.) = 6 asses. septissis = 7 asses. octussis = 8 asses. nonussis (novissis?) = 9 asses. decussis = 10 asses. bicessis = 20 asses. tricessis = 30 asses, and so on to centussis = 100 asses. (Cf. Varr. L. L. 5, § 169 sq. Müll.)
    II.
    Esp.
    A.
    1.. As a copper coin, the as was, acc. to the ancient custom of weighing money, originally a pound (asses librales or aes grave), of the value of about 8 8 d. /89, or 16 2/3 cents, and was uncoined (aes rude) until Servius Tullius stamped it with the figures of animals (hence pecunia, from pecus); cf. Varr. R. R. 2, 1, 9; Plin. 33, 3, 13, § 42 sqq. In the first Punic war, on account of the scarcity of money, the as was reduced to a sixth part of its original weight, i. e. two ounces; hence asses sextantarii (of the value of about 1 103 d. /297, or 2.8 cents), and the state gained five sixths. In the second Punic war, and the dictatorship of Fabius, the as was again reduced one half, to one ounce; hence asses unciales, about equal to 200 d. /297, or 1.4 cents. Finally, the Lex Papiria (A.U.C. 563, B.C. 191) reduced the as to half an ounce; hence asses semiunciales = 100 d. /297, or 7.9 1/3 mills, which continued as a standard even under the emperors. In all these reductions, however, the names of coins remained, independent of the weight of the as: uncia, sextans, quadrans, etc.; cf. Grotef. Gr. II. p. 253 sq.—From the small value of the as after the last reduction, the following phrases arose: quod non opus est, asse carum est, Cato ap. Sen. Ep. 94:

    Quod (sc. pondus auri) si comminuas, vilem redigatur ad assem,

    Hor. S. 1, 1, 43:

    viatica ad assem Perdiderat,

    to the last farthing, id. Ep. 2, 2, 27:

    ad assem impendium reddere,

    Plin. Ep. 1, 15:

    rumores Omnes unius aestimemus assis,

    Cat. 5, 3:

    Non assis facis?

    id. 42, 13.—Hence,
    2.
    The proverbs,
    a.
    Assem habeas, assem valeas, your worth is estimated by your possessions, Petr. 77, 6:

    crumena plena assium,

    Gell. 20, 1.—
    b.
    Assem elephanto dare, to give something (as a petition, and the like) with trembling to a superior (a metaphor derived from trained elephants, which, after playing their parts, were accustomed to take pay for themselves, which was given them with fear by the multitude; cf. Plin. 8, 5, 5, § 14), Augustus ap. Quint. 6, 3, 59, and Macr. S. 2, 4; Varr. ap. Non. p. 531, 10 sq.—
    B.
    In inheritances and other money matters, where a division was made, the as, with its parts, was used to designate the portions. Thus haeres ex asse, sole heir; haeres ex semisse, he who receives one half of the inheritance; haeres ex dodrante, he who receives three fourths; and so, haeres ex besse, triente, quadrante, sextante, etc.;

    ex semiunciā, ex sextulā, ex duabus sextulis, etc.,

    Dig. 28, 5, 50; 34, 9, 2; Suet. Caes. 83; Cic. Caecin. 6 et saep.:

    Nerva constituit, ut tu ex triente socius esses, ego ex besse,

    Dig. 17, 2, 76:

    bessem fundi emere ab aliquo,

    ib. 26, 21, 2, § 39:

    quadrans et semissis fundi,

    ib. 6, 1, 8 al.;

    hence, in assem, in asse, or ex asse,

    in all, entirely, completely, Dig. 36, 45:

    vendere fundum in assem,

    ib. 20, 6, 9; so Col. 3, 3, 8 and 9:

    in asse,

    id. 2, 12, 7:

    sic in asse flunt octo menses et dies decem,

    id. 2, 12, 7:

    ex asse aut ex parte possidere,

    Dig. 2, 8, 15; Sid. Ep. 2, 1; 6, 12; 8, 6 al.—
    C.
    As a measure of extent.
    a.
    An acre, acc. to the same divisions as above, from scripulum to the as, Col. 5, 1, 9 sq.:

    proscindere semissem, iterare assem,

    Plin. 18, 19, 49, § 178.—
    b.
    A foot, Col. 5, 3.—
    D.
    Of weight, a pound, acc. to the same division; cf.

    Fann. Pond. 41: In haec solide sexta face assis eat,

    Ov. Med. Fac. 60.← Mathematicians (v. Vitr. l. c.) called the number 6 perfectus numerus (since 1 + 2 + 3 = 6), and formed, accordingly, the following terminology: 1 = sextans, as a dice-number. unio. 2 = triens.......... binio. 3 = semissis.......... ternio. 4 = bessis (dimoiros)..... quaternio. 5 = quintarius....... quinio. 6 = perfectus numerus.... senio. 7 = ephektos, sex adjecto asse = 6 + 1. 8 = adtertiarius, sex adjectā tertiā = 6 + 2 (epitritos). 9 = sesquialter, sex adjectā dimidiā = 6 + 3 (hêmiolios). 10 = bes alter, sex duabus partibus additis = 6 + 4 (epidimoiros). 11 = adquintarius, sex quinque partibus additis = 6 + 5 (epipentamoiros). 12 = duplio (diplasiôn).

    Lewis & Short latin dictionary > as

  • 4 ās

       ās assis, m    [2 AC-], one, a whole, unity; hence (late), ex asse heres, of the entire estate. — Esp., the unit of money, orig. one pound of copper; reduced by depreciations to half an ounce; a penny: assem dare: vilis, H.: ad assem, to the last copper, H.: assem negat daturum, a farthing.
    * * *
    penny, copper coin; a pound; one, whole, unit; circular flap/valve; round slice

    Latin-English dictionary > ās

  • 5 ēlixus

        ēlixus adj.    [ex + LIC-], thoroughly boiled, seethed: assis Miscueris elixa, H.: vervex, Iu.
    * * *
    elixa, elixum ADJ
    boiled; (of meat)

    Latin-English dictionary > ēlixus

  • 6 liceō

        liceō cuī, —, ēre    [LIC-], to be for sale, be priced, be valued: quanti licuisse tu scribis (hortos).—Poet.: unius assis Non umquam pretio pluris licuisse, esteemed a whit the more, H.
    * * *
    licere, licui, - V INTRANS
    fetch (price); (with ABL or GEN)

    Latin-English dictionary > liceō

  • 7 ad amussim

    ămussis, is, f. [etym. unc.; perh. from am- and assis = axis, a plank, i. e. something flat, straight, moved about a surface in adjusting it] (acc. amussim, v. Neue, Formenl. I. p. 198; abl. and plur. not used; only ante- and post-class.), a rule or level, used by carpenters, masons, etc.: amussis: tabula, quā utuntur ad saxa leviganda, Varr. ap. Non. p. 9, 17; Aus. Idyll. 16, 11; cf. Sisenn. ap. Charis. p. 178 P.; Paul. ex Fest. p. 6 Müll. —In class. Lat. in the adv. phrases,
    I.
    ad ămussim (also written as one word, ad-ămussim or ătamussim), according to a rule or level, i. e. accurately, exactly:

    adamussim non est numerus,

    Varr. R. R. 2, 1, 26:

    talionem ad amussim aequiparare,

    Gell. 20, 1, 34 Hertz:

    ut judicium esse factum atamussim diceres,

    id. 1, 4, 1 id.—
    II.
    exămussim, according to a rule, exactly, quite:

    Ne ista edepol, si vera haec loquitur, examussimst optuma,

    Plaut. Am. 2, 2, 213 (with the forms adamussim and examussim, cf. the Gr. ekpodôn and empodôn).

    Lewis & Short latin dictionary > ad amussim

  • 8 aestimo

    aestĭmo (arch. aestŭ-), āvi, ātum, 1, v. a. [from aes, with the termination -tumo, which also appears in autumo; cf.: legitumus, finitumus, maritumus; later, legitimus, finitimus, maritimus; compare the Goth. aistjan, to estimate].
    I.
    To determine or estimate the extrinsic ( money) value of a thing, to value, rate, appraise; constr. with gen. or abl. (v. of price, Zumpt. §§

    444 and 456): domum emit prope dimidio carius quam aestimabat,

    Cic. Dom. 44:

    frumentum III denariis,

    id. Verr. 2, 3, 92:

    aliquid tenuissime,

    id. ib. 2, 4, 16:

    prata magno,

    id. Par. 6, 3:

    perfecit (Aratus) aestimandis possessionibus, ut, etc.,

    id. Off. 2, 23, 82; hence, litem alicui or alicujus, to estimate the value of an object in question, and thus determine how much the convicted person shall pay, to estimate or assess the damages; cf. Ascon. ad Cic. Verr. 1, 13, 38, and Beier ad Cic. Oratt. Fragm. Exc. IV. p. 265; Cic. Verr. l. l.—
    II.
    Trop., to estimate the intrinsic ( moral) worth of a thing, to weigh, value, hold, etc. (while existimare, as a consequence of aestimare, signifies to judge a thing in any way after estimating its value: ex pretio rei judicare; cf. Burm. ad Phaedr. 3, 4; Herz. ad Caes. B. G. 2, 17; Corte and Kritz ad Sall. C. 8, 2; Gronov. ad Liv. 4, 41; 34, 2; and aestimator).— Constr.
    (α).
    That which serves as a standard by which a thing is estimated with ex or the abl.:

    vulgus ex veritate pauca, ex opinione multa aestimant,

    Cic. Rosc. Com. 10:

    aliquem ex artificio comico,

    id. ib.:

    cum in Aquitaniam pervenisset, quae pars, ex tertiā parte Galliae est aestimanda, etc.,

    i. e. is to be reckoned as a third part, Caes. B. G. 3, 20:

    amicitias inimicitiasque non ex re, sed ex commodo,

    Sall. C. 10, 5.—With simple abl.:

    virtutem annis,

    Hor. Ep. 2, 1, 48: aliquid vitā, to measure a thing by life, i. e. to hold it as dear as life, Curt. 5, 5:

    nec Macedonas veteri famā, sed praesentibus viribus aestimandos,

    Just. 30, 4.—
    (β).
    The value attached to a thing in estimating it, in the gen. or abl. pretii (cf. I.); poet. also with acc. nihil:

    auctoritatem alicujus magni,

    Cic. Att. 7, 15: quod non minoris aestimamus quam quemlibet triumphum, Nep. Cat. 1:

    aliquid unius assis,

    Cat. 5, 2:

    aliquid permagno,

    Cic. Verr. 2, 4, 7, § 13:

    non magno,

    id. Fin. 3, 3, 11; so id. Tusc. 3, 4, 8:

    non nihilo aestimandum,

    id. Fin. 4, 23, 62:

    magno te aestimaturum,

    Liv. 40, 55:

    magno aestimantibus se,

    id. 40, 41. And with definite numerals which give the price-current for which a thing may be had; cf. Zumpt. § 456; Sall. Fragm. p. 974 Corte:

    denis in diem assibus animam et corpus aestimari,

    Tac. A. 1, 17:

    emori nolo, sed me esse mortuum nihil aestimo,

    Cic. Tusc. 1, 8, 15.—
    (γ).
    Among the histt. with a rel. clause.:

    aestimantibus, quanta futuri spe tam magna tacuisset,

    Tac. Agr. 18 fin.:

    quantopere dilectus sit, facile est aestimare,

    Suet. Aug. 57 (but in Sall. J. 31, 19, the correct read. is existumabitis, Dietsch).

    Lewis & Short latin dictionary > aestimo

  • 9 aestumo

    aestĭmo (arch. aestŭ-), āvi, ātum, 1, v. a. [from aes, with the termination -tumo, which also appears in autumo; cf.: legitumus, finitumus, maritumus; later, legitimus, finitimus, maritimus; compare the Goth. aistjan, to estimate].
    I.
    To determine or estimate the extrinsic ( money) value of a thing, to value, rate, appraise; constr. with gen. or abl. (v. of price, Zumpt. §§

    444 and 456): domum emit prope dimidio carius quam aestimabat,

    Cic. Dom. 44:

    frumentum III denariis,

    id. Verr. 2, 3, 92:

    aliquid tenuissime,

    id. ib. 2, 4, 16:

    prata magno,

    id. Par. 6, 3:

    perfecit (Aratus) aestimandis possessionibus, ut, etc.,

    id. Off. 2, 23, 82; hence, litem alicui or alicujus, to estimate the value of an object in question, and thus determine how much the convicted person shall pay, to estimate or assess the damages; cf. Ascon. ad Cic. Verr. 1, 13, 38, and Beier ad Cic. Oratt. Fragm. Exc. IV. p. 265; Cic. Verr. l. l.—
    II.
    Trop., to estimate the intrinsic ( moral) worth of a thing, to weigh, value, hold, etc. (while existimare, as a consequence of aestimare, signifies to judge a thing in any way after estimating its value: ex pretio rei judicare; cf. Burm. ad Phaedr. 3, 4; Herz. ad Caes. B. G. 2, 17; Corte and Kritz ad Sall. C. 8, 2; Gronov. ad Liv. 4, 41; 34, 2; and aestimator).— Constr.
    (α).
    That which serves as a standard by which a thing is estimated with ex or the abl.:

    vulgus ex veritate pauca, ex opinione multa aestimant,

    Cic. Rosc. Com. 10:

    aliquem ex artificio comico,

    id. ib.:

    cum in Aquitaniam pervenisset, quae pars, ex tertiā parte Galliae est aestimanda, etc.,

    i. e. is to be reckoned as a third part, Caes. B. G. 3, 20:

    amicitias inimicitiasque non ex re, sed ex commodo,

    Sall. C. 10, 5.—With simple abl.:

    virtutem annis,

    Hor. Ep. 2, 1, 48: aliquid vitā, to measure a thing by life, i. e. to hold it as dear as life, Curt. 5, 5:

    nec Macedonas veteri famā, sed praesentibus viribus aestimandos,

    Just. 30, 4.—
    (β).
    The value attached to a thing in estimating it, in the gen. or abl. pretii (cf. I.); poet. also with acc. nihil:

    auctoritatem alicujus magni,

    Cic. Att. 7, 15: quod non minoris aestimamus quam quemlibet triumphum, Nep. Cat. 1:

    aliquid unius assis,

    Cat. 5, 2:

    aliquid permagno,

    Cic. Verr. 2, 4, 7, § 13:

    non magno,

    id. Fin. 3, 3, 11; so id. Tusc. 3, 4, 8:

    non nihilo aestimandum,

    id. Fin. 4, 23, 62:

    magno te aestimaturum,

    Liv. 40, 55:

    magno aestimantibus se,

    id. 40, 41. And with definite numerals which give the price-current for which a thing may be had; cf. Zumpt. § 456; Sall. Fragm. p. 974 Corte:

    denis in diem assibus animam et corpus aestimari,

    Tac. A. 1, 17:

    emori nolo, sed me esse mortuum nihil aestimo,

    Cic. Tusc. 1, 8, 15.—
    (γ).
    Among the histt. with a rel. clause.:

    aestimantibus, quanta futuri spe tam magna tacuisset,

    Tac. Agr. 18 fin.:

    quantopere dilectus sit, facile est aestimare,

    Suet. Aug. 57 (but in Sall. J. 31, 19, the correct read. is existumabitis, Dietsch).

    Lewis & Short latin dictionary > aestumo

  • 10 amussis

    ămussis, is, f. [etym. unc.; perh. from am- and assis = axis, a plank, i. e. something flat, straight, moved about a surface in adjusting it] (acc. amussim, v. Neue, Formenl. I. p. 198; abl. and plur. not used; only ante- and post-class.), a rule or level, used by carpenters, masons, etc.: amussis: tabula, quā utuntur ad saxa leviganda, Varr. ap. Non. p. 9, 17; Aus. Idyll. 16, 11; cf. Sisenn. ap. Charis. p. 178 P.; Paul. ex Fest. p. 6 Müll. —In class. Lat. in the adv. phrases,
    I.
    ad ămussim (also written as one word, ad-ămussim or ătamussim), according to a rule or level, i. e. accurately, exactly:

    adamussim non est numerus,

    Varr. R. R. 2, 1, 26:

    talionem ad amussim aequiparare,

    Gell. 20, 1, 34 Hertz:

    ut judicium esse factum atamussim diceres,

    id. 1, 4, 1 id.—
    II.
    exămussim, according to a rule, exactly, quite:

    Ne ista edepol, si vera haec loquitur, examussimst optuma,

    Plaut. Am. 2, 2, 213 (with the forms adamussim and examussim, cf. the Gr. ekpodôn and empodôn).

    Lewis & Short latin dictionary > amussis

  • 11 assus

    assus, a, um, adj. [qs. artus, then arsus, then assus; cf.: areo, ardeo, Van.], roasted.
    I.
    Lit.:

    elixus esse quam assus soleo suavior,

    Plaut. Most. 5, 1, 66:

    mergi,

    Hor. S. 2, 2, 51:

    turdi,

    id. ib. 2, 2, 73:

    passeris assi,

    id. ib. 2, 8, 29 Bentl. (K. and H., atque):

    quibus (piscibus) assis Languidus in cubitum jam se conviva reponet,

    id. ib. 2, 4, 38; so Vulg. Luc. 24, 42: res eadem magis alit jurulenta quam assa;

    magis assa quam elixa,

    Cels. 2, 18; so,

    pulmo,

    Plin. 30, 15, 51, § 145:

    carnes assae igni,

    Vulg. Exod. 12, 8:

    assa caro bubula,

    ib. 1 Par. 16, 3:

    assum (quid) igni,

    ib. Exod. 12, 9:

    ova,

    Scrib. Comp. 221.—Also, subst.: assum, i, n., a roast, roasted meat:

    vitulinum,

    roast veal, Cic. Fam. 9, 20.—On the pun with assum = adsum, v. adsum init.
    II.
    Meton. (prop. dried with heat, hence), dry, simple, mere: sudatio, a steam or sweating-bath, Gr. xêroi hidrôtes, Cels. 3, 27; also, subst.: assa, ōrum, n., = sudatorium, a sweating - bath, sudatory (without bathing), Cic. ad Q. Fr. 3, 1, 1; cf.: assa cella: aphidrôtêrion, Gloss. Vet.: sol, a simple basking in the sun without a previous anointing, Cic. Att. 12, 6.— Absol. or with nutrix, a dry-nurse:

    Hoc monstrant vetulae pueris repentibus assae,

    Juv. 14, 208:

    assae nutricis est infantem magis diligere quam adultum,

    Front. Ep. ad Ant. 1, 5:

    VOLVMNIAE DYNAMIDI NVTRICI ASSAE ET LIB....,

    Inscr. Murat. 1512, 6:

    lapides,

    rough, unhewn stone, Serv. ad Verg. G. 2, 417: vox, the simple voice, unaccompanied by any instrument, Non. pp. 76 and 77; cf. Ascon. ad Cic. Div. in Caecil. 17; inversely, assae tibiae, [p. 183] pipes not accompanied by the voice, Serv. ad Verg. G. 2, 417.

    Lewis & Short latin dictionary > assus

  • 12 atamussim

    ămussis, is, f. [etym. unc.; perh. from am- and assis = axis, a plank, i. e. something flat, straight, moved about a surface in adjusting it] (acc. amussim, v. Neue, Formenl. I. p. 198; abl. and plur. not used; only ante- and post-class.), a rule or level, used by carpenters, masons, etc.: amussis: tabula, quā utuntur ad saxa leviganda, Varr. ap. Non. p. 9, 17; Aus. Idyll. 16, 11; cf. Sisenn. ap. Charis. p. 178 P.; Paul. ex Fest. p. 6 Müll. —In class. Lat. in the adv. phrases,
    I.
    ad ămussim (also written as one word, ad-ămussim or ătamussim), according to a rule or level, i. e. accurately, exactly:

    adamussim non est numerus,

    Varr. R. R. 2, 1, 26:

    talionem ad amussim aequiparare,

    Gell. 20, 1, 34 Hertz:

    ut judicium esse factum atamussim diceres,

    id. 1, 4, 1 id.—
    II.
    exămussim, according to a rule, exactly, quite:

    Ne ista edepol, si vera haec loquitur, examussimst optuma,

    Plaut. Am. 2, 2, 213 (with the forms adamussim and examussim, cf. the Gr. ekpodôn and empodôn).

    Lewis & Short latin dictionary > atamussim

  • 13 bes

    bes, bessis, m. (nom. bessis, Paul. ex Fest. p. 33 Müll.; Prisc. Ponder. p. 1348 P.) [be-is = binae partes assis].
    I.
    Two thirds of a unit (the as); eight unciae, or twelfths (cf. as): bessis octo sunt unciae (8/12 = 2/3), triens quattuor, Paul. ex Fest. l. l.
    A.
    As a coin: fenus ex triente Idib. Quint. factum erat bessibus, i. e. instead of the previous monthly interest of 1/3 %, 2/3 % was now reckoned; thus, acc. to the present mode of calculating, for the year, the interest advanced from 4 % (12X1/3) to 8 % (12X2/3), * Cic. Att. 4, 15, 7.—
    B.
    In gen., two thirds of any whole.
    1.
    Of shares in a partnership:

    Nerva constituit, ut tu ex triente socius esses, ego ex besse,

    Dig. 17, 2, 76.—
    2.
    Of a sum of money:

    exsolvere bessem pretii,

    Dig. 17, 1, 12.—
    3.
    Of a tract of land:

    emere bessem fundi,

    Dig. 16, 21, 2, § 39: bisque novem, Nemeaee, dabis, bessemque (i. e. eight months) sub illis, Manil. 3, 367.—
    4.
    Of a jugerum:

    partes duae tertiae pedes decem novem milia et ducentos, hoc est bes, in quo sunt scripula CXCII.,

    Col. 5, 1, 11.—
    5.
    Of a measure of capacity:

    bes sextarii,

    Scrib. Comp. 126.—
    6.
    Of a pound, = 8 ounces:

    in binos semodios farinae satis esse bessem fermenti,

    Plin. 18, 11, 26, § 102; Scrib. Comp. 157.—
    7.
    Of an inheritance:

    heres ex besse,

    Plin. Ep. 7, 24, 2.—
    C.
    Meton. for eight: quincunces et sex cyathos bessemque bibamus, Caïus ut fiat Julius et Proculus (i. e. so many letters were comprised in these names; cf. 1. bibo, 2. e.), Mart. 11, 36, 7 and 8.—
    D.
    Bes alter = (12+8)/12 = 1 2/3, Fest. s. v. triens, p. 363 Müll.—
    II.
    In mathematics, where the cardinal number is six (cf. as
    ), bes = 4, Gr.
    dimoiros, Vitr. 3, 1, p. 61 Rod. and bes alter = (6+4)/6 = 1 2/3, Gr. epidimoiros, id. ib.

    Lewis & Short latin dictionary > bes

  • 14 divina

    dīvīnus, a, um, adj. [divus], of or belonging to a deity, divine (class. and very freq.).
    I.
    Prop.:

    divinae Matris imago,

    Lucr. 2, 609:

    numen,

    id. 1, 154; 4, 1233; Cic. N. D. 1, 9, 22; id. Mil. 30 fin. al.:

    stirps,

    Verg. A. 5, 711; Ov. M. 2, 633; cf.

    semen,

    id. ib. 1, 78;

    and, origo,

    Liv. 1, 15:

    Pergamum divina moenitum manu,

    Plaut. Bacch. 4, 9, 2; cf.:

    non sine ope divina bellum gerere,

    Caes. B. G. 2, 31, 2; and:

    quasi divino consilio,

    Cic. Fam. 13, 4 fin.:

    stellae divinis animatae mentibus,

    Cic. Rep. 6, 15:

    divina studia colere,

    id. ib. 6, 18:

    animos hominum esse divinos, i. e.,

    of divine origin, id. Lael. 4, 13; cf.: hoc divinum animal (homo, shortly before: quasi mortalem deum), id. [p. 603] Fin. 2, 13, 40:

    aliquis instinctus inflatusque,

    id. Div. 1, 6 fin.; cf.:

    causa divinior,

    id. Fin. 5, 11, 33 et saep.:

    condimenta,

    enjoyed by the gods, divine, Plaut. Ps. 3, 2, 37:

    odor (Veneris),

    Verg. A. 1, 403; cf.

    decoris,

    id. ib. 5, 647:

    ars Palladis,

    id. ib. 2, 15 et saep.:

    divinissima dona, i. e.,

    most worthy of a deity, Cic. Leg. 2, 18: re divina facta, i. e., religious exercise, divine worship, sacrifice, etc., Plaut. Am. 3, 3, 13;

    in this sense res divina is very freq.,

    id. Epid. 2, 3, 11; 3, 3, 34 et saep.; Ter. Eun. 3, 3, 7; id. Hec. 1, 2, 109; Cic. N. D. 3, 18, 47; id. Div. 2, 10; Nep. Hann. 2, 4; Plin. 18, 2, 2, § 7; Suet. Tib. 44 et saep.; less freq. in the plur. divinae res, Plaut. Mil. 3, 1, 81; Cic. Verr. 2, 4, 8; id. Div. 2, 10; Liv. 23, 11.—In plur. also in gen. for religious affairs, Caes. B. G. 6, 13, 4; 6, 21, 1; Cic. Div. 1, 4 fin. —Also verba, a form of prayer, Cato R. R. 14, 3:

    religiones (opp. fides humana),

    Liv. 9, 9; cf. id. 34, 31.—
    B.
    Freq. connected with humanus as a stronger designation for all things, things of every kind, etc. (cf.: di hominesque under deus, I. B. fin.):

    dedunt se, divina humanaque omnia,

    Plaut. Am. 1, 1, 102; cf. id. Trin. 2, 4, 78; Liv. 9, 14; Suet. Caes. 84:

    res,

    Cic. Lael. 6:

    jura,

    id. Rosc. Am. 23 fin.; Caes. B. C. 1, 6 fin.:

    scelera,

    Liv. 3, 19; cf. id. 29, 18 fin.:

    spes,

    id. 10, 40 et saep. But in the explanation of philosophia by scientia divinarum humanarumque rerum, the term divinae res denotes nature, physics, as distinguished from humanae res, i. e. morals, Cic. Tusc. 5, 3, 7; 4, 26, 57; id. Off. 1, 43, 153; 2, 2, 5; id. Fin. 2, 12, 37; Sen. Ep. 88; 90; Quint. 12, 2, 8; 20 al.; cf. Cic. Or. 34; Quint. 10, 1, 35.—So too in jurid. lang., divinae res signifies natural laws, in opp. to humanae res, positive laws, Cic. Sest. 42, 91; Just. Inst. 1, 1; Dig. 1, 1, 10.— dīvīnum, i, n.,
    1.
    The deity, to theion:

    divina si faverint,

    God willing, Pall. 1, 1, 2; Juv. 15, 144; Amm. 23, 6; id. 22, 16 fin.
    2.
    The divine, that which comes from God, nihil est divino divinius, Sen. Ep. 66, 11.—
    3.
    That which is under the sanction of a god; hence: quicquam divini credere alicui; or simply: divini alicui credere, to believe one upon oath (ante-class.):

    numquam edepol tu mihi divini quicquam creduis, in, etc.,

    Plaut. Am. 2, 2, 40:

    quid ei divini aut humani aequum est credere?

    id. Poen. 2, 1, 20:

    nam mihi divini numquam quisquam creduat, ni, etc.,

    id. Bacch. 3, 3, 99; id. As. 5, 2, 4.
    II.
    Transf.
    A.
    Divinely inspired, prophetic:

    aliquid praesagiens atque divinum,

    Cic. Div. 1, 38:

    animus appropinquante morte multo est divinior, etc.,

    id. ib. 1, 30, 63; cf. id. ib. 1, 28 fin.:

    cum ille potius divinus fuerit,

    Nep. Att. 9, 1:

    divinarum sagacem flammarum,

    Sil. 3, 344:

    divini quicquam,

    Plaut. Am. 2, 2, 40; cf. id. Bacch. 3, 4, 5;

    also joined to humani,

    id. As. 5, 2, 4; id. Poen. 2, 20.— Poet. of poets:

    vates,

    Hor. A. P. 400; cf.:

    divini pectoris carmina,

    Lucr. 1, 731.—With gen.:

    divina futuri Sententia,

    Hor. A. P. 218:

    avis imbrium imminentium,

    id. C. 3, 27, 10.— Subst.: dīvīnus, i, m., a soothsayer, prophet = vates, Cic. Div. 1, 58; 2, 3; id. Fat. 8; Liv. 1, 36; Hor. S. 1, 6, 114; Vulg. Deut. 18, 11 al.—In the fem.: dīvīna, ae, a prophetess, Petr. 7, 2.—
    B.
    Like caelestis (but far more freq. in prose), godlike, superhuman, admirable, excellent:

    ex maxime raro genere hominum et paene divino,

    Cic. Lael. 18:

    ingenio esse divino,

    id. Rep. 2, 2:

    magni cujusdam civis et divini viri,

    id. ib. 1, 29; cf.:

    caelestes divinaeque legiones,

    id. Phil. 5, 11:

    senatus in supplicatione deneganda,

    id. Q. Fr. 2, 8:

    homo in dicendo,

    id. de Or. 1, 10, 40: homo, Crispus ap. Quint. 8, 5, 17:

    orator,

    Quint. 4, 3, 13 et saep.:

    incredibilis quaedam et divina virtus,

    Cic. Rep. 3, 3:

    fides,

    id. Mil. 33 fin.:

    admurmuratio senatus,

    id. Verr. 2, 5, 16:

    memoria,

    id. Ac. 2, 1, 2:

    eloquentia M. Tullii,

    Quint. 2, 16, 7:

    facultas eloquendi,

    id. 10, 1, 81:

    ille nitor loquendi,

    id. ib. 83:

    illa ironia,

    id. ib. 4, 1, 70:

    haec in te, Sulpici, divina sunt,

    Cic. de Or. 1, 29 et saep.—In the comp.:

    ratione nihil est in homine divinius,

    Cic. Fin. 5, 13 fin.; id. Par. 1, 3, 14. Under the empire an epithet often bestowed on the emperors:

    domus,

    Phaedr. 5, 8, 38:

    princeps,

    Nazar. Pan. Const. Aug. 35, 3; cf. Inscr. Orell. 277; 339:

    indulgentia,

    Dig. 1, 4, 3 et saep.— Adv.: dīvīne.
    1.
    (Acc. to I.) In a godlike manner, through godlike power:

    nunc tu divine fac huc assis Sosia,

    Plaut. Am. 3, 3, 21.—
    2.
    (Acc. to II.)
    a.
    By divine inspiration, prophetically:

    plura divine praesensa et praedicta reperiri,

    Cic. Div. 1, 55; id. Att. 10, 4; and in the comp., id. Rep. 2, 5 Mos. —
    b.
    In a godlike, superhuman, admirable manner, divinely:

    divine Plato escam malorum appellat voluptatem,

    Cic. de Sen. 13, 44; Quint. 1, 6, 18; 11, 1, 62.— Sup. does not occur.

    Lewis & Short latin dictionary > divina

  • 15 divinum

    dīvīnus, a, um, adj. [divus], of or belonging to a deity, divine (class. and very freq.).
    I.
    Prop.:

    divinae Matris imago,

    Lucr. 2, 609:

    numen,

    id. 1, 154; 4, 1233; Cic. N. D. 1, 9, 22; id. Mil. 30 fin. al.:

    stirps,

    Verg. A. 5, 711; Ov. M. 2, 633; cf.

    semen,

    id. ib. 1, 78;

    and, origo,

    Liv. 1, 15:

    Pergamum divina moenitum manu,

    Plaut. Bacch. 4, 9, 2; cf.:

    non sine ope divina bellum gerere,

    Caes. B. G. 2, 31, 2; and:

    quasi divino consilio,

    Cic. Fam. 13, 4 fin.:

    stellae divinis animatae mentibus,

    Cic. Rep. 6, 15:

    divina studia colere,

    id. ib. 6, 18:

    animos hominum esse divinos, i. e.,

    of divine origin, id. Lael. 4, 13; cf.: hoc divinum animal (homo, shortly before: quasi mortalem deum), id. [p. 603] Fin. 2, 13, 40:

    aliquis instinctus inflatusque,

    id. Div. 1, 6 fin.; cf.:

    causa divinior,

    id. Fin. 5, 11, 33 et saep.:

    condimenta,

    enjoyed by the gods, divine, Plaut. Ps. 3, 2, 37:

    odor (Veneris),

    Verg. A. 1, 403; cf.

    decoris,

    id. ib. 5, 647:

    ars Palladis,

    id. ib. 2, 15 et saep.:

    divinissima dona, i. e.,

    most worthy of a deity, Cic. Leg. 2, 18: re divina facta, i. e., religious exercise, divine worship, sacrifice, etc., Plaut. Am. 3, 3, 13;

    in this sense res divina is very freq.,

    id. Epid. 2, 3, 11; 3, 3, 34 et saep.; Ter. Eun. 3, 3, 7; id. Hec. 1, 2, 109; Cic. N. D. 3, 18, 47; id. Div. 2, 10; Nep. Hann. 2, 4; Plin. 18, 2, 2, § 7; Suet. Tib. 44 et saep.; less freq. in the plur. divinae res, Plaut. Mil. 3, 1, 81; Cic. Verr. 2, 4, 8; id. Div. 2, 10; Liv. 23, 11.—In plur. also in gen. for religious affairs, Caes. B. G. 6, 13, 4; 6, 21, 1; Cic. Div. 1, 4 fin. —Also verba, a form of prayer, Cato R. R. 14, 3:

    religiones (opp. fides humana),

    Liv. 9, 9; cf. id. 34, 31.—
    B.
    Freq. connected with humanus as a stronger designation for all things, things of every kind, etc. (cf.: di hominesque under deus, I. B. fin.):

    dedunt se, divina humanaque omnia,

    Plaut. Am. 1, 1, 102; cf. id. Trin. 2, 4, 78; Liv. 9, 14; Suet. Caes. 84:

    res,

    Cic. Lael. 6:

    jura,

    id. Rosc. Am. 23 fin.; Caes. B. C. 1, 6 fin.:

    scelera,

    Liv. 3, 19; cf. id. 29, 18 fin.:

    spes,

    id. 10, 40 et saep. But in the explanation of philosophia by scientia divinarum humanarumque rerum, the term divinae res denotes nature, physics, as distinguished from humanae res, i. e. morals, Cic. Tusc. 5, 3, 7; 4, 26, 57; id. Off. 1, 43, 153; 2, 2, 5; id. Fin. 2, 12, 37; Sen. Ep. 88; 90; Quint. 12, 2, 8; 20 al.; cf. Cic. Or. 34; Quint. 10, 1, 35.—So too in jurid. lang., divinae res signifies natural laws, in opp. to humanae res, positive laws, Cic. Sest. 42, 91; Just. Inst. 1, 1; Dig. 1, 1, 10.— dīvīnum, i, n.,
    1.
    The deity, to theion:

    divina si faverint,

    God willing, Pall. 1, 1, 2; Juv. 15, 144; Amm. 23, 6; id. 22, 16 fin.
    2.
    The divine, that which comes from God, nihil est divino divinius, Sen. Ep. 66, 11.—
    3.
    That which is under the sanction of a god; hence: quicquam divini credere alicui; or simply: divini alicui credere, to believe one upon oath (ante-class.):

    numquam edepol tu mihi divini quicquam creduis, in, etc.,

    Plaut. Am. 2, 2, 40:

    quid ei divini aut humani aequum est credere?

    id. Poen. 2, 1, 20:

    nam mihi divini numquam quisquam creduat, ni, etc.,

    id. Bacch. 3, 3, 99; id. As. 5, 2, 4.
    II.
    Transf.
    A.
    Divinely inspired, prophetic:

    aliquid praesagiens atque divinum,

    Cic. Div. 1, 38:

    animus appropinquante morte multo est divinior, etc.,

    id. ib. 1, 30, 63; cf. id. ib. 1, 28 fin.:

    cum ille potius divinus fuerit,

    Nep. Att. 9, 1:

    divinarum sagacem flammarum,

    Sil. 3, 344:

    divini quicquam,

    Plaut. Am. 2, 2, 40; cf. id. Bacch. 3, 4, 5;

    also joined to humani,

    id. As. 5, 2, 4; id. Poen. 2, 20.— Poet. of poets:

    vates,

    Hor. A. P. 400; cf.:

    divini pectoris carmina,

    Lucr. 1, 731.—With gen.:

    divina futuri Sententia,

    Hor. A. P. 218:

    avis imbrium imminentium,

    id. C. 3, 27, 10.— Subst.: dīvīnus, i, m., a soothsayer, prophet = vates, Cic. Div. 1, 58; 2, 3; id. Fat. 8; Liv. 1, 36; Hor. S. 1, 6, 114; Vulg. Deut. 18, 11 al.—In the fem.: dīvīna, ae, a prophetess, Petr. 7, 2.—
    B.
    Like caelestis (but far more freq. in prose), godlike, superhuman, admirable, excellent:

    ex maxime raro genere hominum et paene divino,

    Cic. Lael. 18:

    ingenio esse divino,

    id. Rep. 2, 2:

    magni cujusdam civis et divini viri,

    id. ib. 1, 29; cf.:

    caelestes divinaeque legiones,

    id. Phil. 5, 11:

    senatus in supplicatione deneganda,

    id. Q. Fr. 2, 8:

    homo in dicendo,

    id. de Or. 1, 10, 40: homo, Crispus ap. Quint. 8, 5, 17:

    orator,

    Quint. 4, 3, 13 et saep.:

    incredibilis quaedam et divina virtus,

    Cic. Rep. 3, 3:

    fides,

    id. Mil. 33 fin.:

    admurmuratio senatus,

    id. Verr. 2, 5, 16:

    memoria,

    id. Ac. 2, 1, 2:

    eloquentia M. Tullii,

    Quint. 2, 16, 7:

    facultas eloquendi,

    id. 10, 1, 81:

    ille nitor loquendi,

    id. ib. 83:

    illa ironia,

    id. ib. 4, 1, 70:

    haec in te, Sulpici, divina sunt,

    Cic. de Or. 1, 29 et saep.—In the comp.:

    ratione nihil est in homine divinius,

    Cic. Fin. 5, 13 fin.; id. Par. 1, 3, 14. Under the empire an epithet often bestowed on the emperors:

    domus,

    Phaedr. 5, 8, 38:

    princeps,

    Nazar. Pan. Const. Aug. 35, 3; cf. Inscr. Orell. 277; 339:

    indulgentia,

    Dig. 1, 4, 3 et saep.— Adv.: dīvīne.
    1.
    (Acc. to I.) In a godlike manner, through godlike power:

    nunc tu divine fac huc assis Sosia,

    Plaut. Am. 3, 3, 21.—
    2.
    (Acc. to II.)
    a.
    By divine inspiration, prophetically:

    plura divine praesensa et praedicta reperiri,

    Cic. Div. 1, 55; id. Att. 10, 4; and in the comp., id. Rep. 2, 5 Mos. —
    b.
    In a godlike, superhuman, admirable manner, divinely:

    divine Plato escam malorum appellat voluptatem,

    Cic. de Sen. 13, 44; Quint. 1, 6, 18; 11, 1, 62.— Sup. does not occur.

    Lewis & Short latin dictionary > divinum

  • 16 divinus

    dīvīnus, a, um, adj. [divus], of or belonging to a deity, divine (class. and very freq.).
    I.
    Prop.:

    divinae Matris imago,

    Lucr. 2, 609:

    numen,

    id. 1, 154; 4, 1233; Cic. N. D. 1, 9, 22; id. Mil. 30 fin. al.:

    stirps,

    Verg. A. 5, 711; Ov. M. 2, 633; cf.

    semen,

    id. ib. 1, 78;

    and, origo,

    Liv. 1, 15:

    Pergamum divina moenitum manu,

    Plaut. Bacch. 4, 9, 2; cf.:

    non sine ope divina bellum gerere,

    Caes. B. G. 2, 31, 2; and:

    quasi divino consilio,

    Cic. Fam. 13, 4 fin.:

    stellae divinis animatae mentibus,

    Cic. Rep. 6, 15:

    divina studia colere,

    id. ib. 6, 18:

    animos hominum esse divinos, i. e.,

    of divine origin, id. Lael. 4, 13; cf.: hoc divinum animal (homo, shortly before: quasi mortalem deum), id. [p. 603] Fin. 2, 13, 40:

    aliquis instinctus inflatusque,

    id. Div. 1, 6 fin.; cf.:

    causa divinior,

    id. Fin. 5, 11, 33 et saep.:

    condimenta,

    enjoyed by the gods, divine, Plaut. Ps. 3, 2, 37:

    odor (Veneris),

    Verg. A. 1, 403; cf.

    decoris,

    id. ib. 5, 647:

    ars Palladis,

    id. ib. 2, 15 et saep.:

    divinissima dona, i. e.,

    most worthy of a deity, Cic. Leg. 2, 18: re divina facta, i. e., religious exercise, divine worship, sacrifice, etc., Plaut. Am. 3, 3, 13;

    in this sense res divina is very freq.,

    id. Epid. 2, 3, 11; 3, 3, 34 et saep.; Ter. Eun. 3, 3, 7; id. Hec. 1, 2, 109; Cic. N. D. 3, 18, 47; id. Div. 2, 10; Nep. Hann. 2, 4; Plin. 18, 2, 2, § 7; Suet. Tib. 44 et saep.; less freq. in the plur. divinae res, Plaut. Mil. 3, 1, 81; Cic. Verr. 2, 4, 8; id. Div. 2, 10; Liv. 23, 11.—In plur. also in gen. for religious affairs, Caes. B. G. 6, 13, 4; 6, 21, 1; Cic. Div. 1, 4 fin. —Also verba, a form of prayer, Cato R. R. 14, 3:

    religiones (opp. fides humana),

    Liv. 9, 9; cf. id. 34, 31.—
    B.
    Freq. connected with humanus as a stronger designation for all things, things of every kind, etc. (cf.: di hominesque under deus, I. B. fin.):

    dedunt se, divina humanaque omnia,

    Plaut. Am. 1, 1, 102; cf. id. Trin. 2, 4, 78; Liv. 9, 14; Suet. Caes. 84:

    res,

    Cic. Lael. 6:

    jura,

    id. Rosc. Am. 23 fin.; Caes. B. C. 1, 6 fin.:

    scelera,

    Liv. 3, 19; cf. id. 29, 18 fin.:

    spes,

    id. 10, 40 et saep. But in the explanation of philosophia by scientia divinarum humanarumque rerum, the term divinae res denotes nature, physics, as distinguished from humanae res, i. e. morals, Cic. Tusc. 5, 3, 7; 4, 26, 57; id. Off. 1, 43, 153; 2, 2, 5; id. Fin. 2, 12, 37; Sen. Ep. 88; 90; Quint. 12, 2, 8; 20 al.; cf. Cic. Or. 34; Quint. 10, 1, 35.—So too in jurid. lang., divinae res signifies natural laws, in opp. to humanae res, positive laws, Cic. Sest. 42, 91; Just. Inst. 1, 1; Dig. 1, 1, 10.— dīvīnum, i, n.,
    1.
    The deity, to theion:

    divina si faverint,

    God willing, Pall. 1, 1, 2; Juv. 15, 144; Amm. 23, 6; id. 22, 16 fin.
    2.
    The divine, that which comes from God, nihil est divino divinius, Sen. Ep. 66, 11.—
    3.
    That which is under the sanction of a god; hence: quicquam divini credere alicui; or simply: divini alicui credere, to believe one upon oath (ante-class.):

    numquam edepol tu mihi divini quicquam creduis, in, etc.,

    Plaut. Am. 2, 2, 40:

    quid ei divini aut humani aequum est credere?

    id. Poen. 2, 1, 20:

    nam mihi divini numquam quisquam creduat, ni, etc.,

    id. Bacch. 3, 3, 99; id. As. 5, 2, 4.
    II.
    Transf.
    A.
    Divinely inspired, prophetic:

    aliquid praesagiens atque divinum,

    Cic. Div. 1, 38:

    animus appropinquante morte multo est divinior, etc.,

    id. ib. 1, 30, 63; cf. id. ib. 1, 28 fin.:

    cum ille potius divinus fuerit,

    Nep. Att. 9, 1:

    divinarum sagacem flammarum,

    Sil. 3, 344:

    divini quicquam,

    Plaut. Am. 2, 2, 40; cf. id. Bacch. 3, 4, 5;

    also joined to humani,

    id. As. 5, 2, 4; id. Poen. 2, 20.— Poet. of poets:

    vates,

    Hor. A. P. 400; cf.:

    divini pectoris carmina,

    Lucr. 1, 731.—With gen.:

    divina futuri Sententia,

    Hor. A. P. 218:

    avis imbrium imminentium,

    id. C. 3, 27, 10.— Subst.: dīvīnus, i, m., a soothsayer, prophet = vates, Cic. Div. 1, 58; 2, 3; id. Fat. 8; Liv. 1, 36; Hor. S. 1, 6, 114; Vulg. Deut. 18, 11 al.—In the fem.: dīvīna, ae, a prophetess, Petr. 7, 2.—
    B.
    Like caelestis (but far more freq. in prose), godlike, superhuman, admirable, excellent:

    ex maxime raro genere hominum et paene divino,

    Cic. Lael. 18:

    ingenio esse divino,

    id. Rep. 2, 2:

    magni cujusdam civis et divini viri,

    id. ib. 1, 29; cf.:

    caelestes divinaeque legiones,

    id. Phil. 5, 11:

    senatus in supplicatione deneganda,

    id. Q. Fr. 2, 8:

    homo in dicendo,

    id. de Or. 1, 10, 40: homo, Crispus ap. Quint. 8, 5, 17:

    orator,

    Quint. 4, 3, 13 et saep.:

    incredibilis quaedam et divina virtus,

    Cic. Rep. 3, 3:

    fides,

    id. Mil. 33 fin.:

    admurmuratio senatus,

    id. Verr. 2, 5, 16:

    memoria,

    id. Ac. 2, 1, 2:

    eloquentia M. Tullii,

    Quint. 2, 16, 7:

    facultas eloquendi,

    id. 10, 1, 81:

    ille nitor loquendi,

    id. ib. 83:

    illa ironia,

    id. ib. 4, 1, 70:

    haec in te, Sulpici, divina sunt,

    Cic. de Or. 1, 29 et saep.—In the comp.:

    ratione nihil est in homine divinius,

    Cic. Fin. 5, 13 fin.; id. Par. 1, 3, 14. Under the empire an epithet often bestowed on the emperors:

    domus,

    Phaedr. 5, 8, 38:

    princeps,

    Nazar. Pan. Const. Aug. 35, 3; cf. Inscr. Orell. 277; 339:

    indulgentia,

    Dig. 1, 4, 3 et saep.— Adv.: dīvīne.
    1.
    (Acc. to I.) In a godlike manner, through godlike power:

    nunc tu divine fac huc assis Sosia,

    Plaut. Am. 3, 3, 21.—
    2.
    (Acc. to II.)
    a.
    By divine inspiration, prophetically:

    plura divine praesensa et praedicta reperiri,

    Cic. Div. 1, 55; id. Att. 10, 4; and in the comp., id. Rep. 2, 5 Mos. —
    b.
    In a godlike, superhuman, admirable manner, divinely:

    divine Plato escam malorum appellat voluptatem,

    Cic. de Sen. 13, 44; Quint. 1, 6, 18; 11, 1, 62.— Sup. does not occur.

    Lewis & Short latin dictionary > divinus

  • 17 faveo

    făvĕo, fāvi, fautum, 2, v. n. [perh. root phaW-, phaos, phôs, light, safety; cf. also foveo], to be favorable, to be well disposed or inclined towards, to favor, promote, befriend, countenance, protect (class.; syn.: studeo, foveo, diligo, amo).
    I.
    In gen.
    (α).
    With dat.:

    favere et cupere Helvetiis propter eam affinitatem (opp. odisse),

    Caes. B. G. 1, 18, 8:

    qui diligebant hunc, illi favebant,

    Cic. Rosc. Com. 10, 29; cf.

    favor, II.: ille (chorus) bonis faveatque et consilietur amice (= semper cum personis probis stet),

    Hor. A. P. 196: Romanis Juno coepit placata favere, Enn. ap. Serv. Verg. A. 1, 281 (Ann. v. 289 ed. Vahl.):

    tibi favemus, te tuā frui virtute cupimus, etc.,

    Cic. Brut. 97, 331:

    rescripsi... me ei fauturum,

    id. Att. 12, 49, 1:

    non multo plus patriae faveo quam tuae gloriae,

    id. Fam. 10, 19, 2:

    rei publicae, dignitati ac gloriae tuae,

    id. ib. 12, 7, 1:

    nostrae laudi dignitatique,

    id. ib. 1, 7, 8:

    huic meae voluntati,

    id. ib. 15, 4, 14; cf.:

    honori et dignitati,

    Caes. B. C. 1, 7, 1:

    sententiae,

    Cic. Tusc. 1, 23, 55:

    rebus Gallicis,

    Caes. B. G. 6, 7, 7:

    rebus Caesaris,

    id. B. C. 2, 18, 6: favere et plaudere ingeniis sepultis, Hor. Ep. 2, 1, 88:

    operi,

    Ov. M. 15, 367 et saep.:

    honoribus,

    Cic. Planc. 8, 20:

    huc coëamus ait... Coëamus retulit Echo, et verbis favet ipsa suis,

    i. e. delights in, Ov. M. 3, 388:

    qui (galli) silentio noctis, ut ait Ennius, favent faucibus russis cantu,

    i. e. give rest to, indulge, Cic. Div. 2, 26, 57.— Pass. impers.:

    non modo non invidetur illi aetati, verum etiam favetur,

    Cic. Off. 2, 13, 45; so,

    favetur,

    id. de Or. 2, 51, 207; Quint. 5, 7, 31: huic Romae ita fautum est, ut, etc., Spartian. Pescenn. 2.—
    (β).
    Absol. (very rare; mostly poet. and in post-Aug. prose):

    maxime favet judex qui, etc.,

    Quint. 3, 7, 25; cf.:

    judices, ut faveant, rogamus,

    id. 4, 1, 73:

    si favet alma Pales,

    Ov. F. 4, 722:

    assis, o Tegeaee, favens (= propitius),

    Verg. G. 1, 18:

    Phoebe, fave,

    Tib. 2, 5, 1:

    faveas, Cypria,

    id. 3, 3, 34; cf.:

    quisquis es, o faveas,

    Ov. M. 3, 613:

    vos, o, coetum, Tyrii, celebrate faventes,

    Verg. A. 1, 735:

    favente Marte,

    Tib. 1, 10, 30; cf.:

    faventibus diis,

    Suet. Galb. 10:

    et bonos et aequos et faventes vos habui dominos,

    id. Tib. 29.—
    (γ).
    With inf. (= cupere): matronae moeros complent spectare faventes, Enn. ap. Serv. Verg. G. 1, 18 (Ann. v. 376 ed. Vahl., but not in Ov. H. 6, 100, v. Loers. ad h. l.).—
    B.
    Of inanim. subjects:

    (terra) altera frumentis favet, altera Baccho, densa magis Cereri, etc.,

    is favorable, promotes, Verg. G. 2, 228:

    dum favet nox,

    Hor. C. 3, 4, 50:

    venti faventes (i. q. secundi, prosperi),

    favorable, Ov. M. 15, 49.
    II.
    In partic.
    A.
    In relig. lang., linguis, rarely linguā, ore, etc., to speak good words or to abstain from evil words (the Greek euphêmein); hence, to keep still, be silent: idcirco rebus divinis, quae publice fierent, ut FAVERENT LINGVIS imperabatur;

    inque feriis imperandis, ut LITIBVS ET IVRGIIS SE ABSTINERENT,

    Cic. Div. 1, 45, 102; cf.:

    faventia bonam ominationem significat. Nam praecones clamantes populum sacrificiis FAVERE jubebant. Favere enim est bona fari: at veteres poëtae pro silere usi sunt favere, Paul. ex Fest. s. v. faventia. p. 88, 6 Müll.: vidimus certis precationibus custodem praeponi, qui faveri linguis jubeat,

    Plin. 28, 2, 3, § 11; Cic. Div. 2, 40, 83: prospera lux oritur: linguis animisque favete;

    Nunc dicenda bono sunt bona verba die,

    Ov. F. 1, 71; cf.:

    dicamus bona verba, venit natalis, ad aras. Quisquis ades, linguā vir mulierque fave,

    Tib. 2, 2, 2:

    en deus est, deus est! linguis animisque favete, quisquis ades! dixit... Quisquis adest, jussum veneratur numen, et omnes Verba sacerdotis referunt geminata,

    Ov. M. 15, 677 sq.: contecti gladiis sub scutis ore faventes (= tacentes), Enn. ap. Phil. Verg. G. 4, 230 (Ann. v. 415 ed. Vahl.); cf.:

    ore favete omnes et cingite tempora ramis,

    Verg. A. 5, 71:

    odi profanum vulgus et arceo. Favete linguis,

    Hor. C. 3, 1, 2:

    quoties mentio sacra litterarum intervenerit, favete linguis,

    Sen. Vit. Beat. 26 fin.:

    sacra facit vates? sint ora faventia sacris,

    Prop. 4 (5), 6, 1; cf.:

    concipiamque bonas ore favente preces,

    Ov. Tr. 3, 13, 18:

    linguā favens assit (diei natali), longorum oblita malorum,

    id. ib. 5, 5, 5; Juv. 12, 83; cf.:

    mente favete pari, etc.,

    Sil. 15, 295.— Absol.:

    favete (= tacete), adeste aequo animo et rem cognoscite,

    Ter. And. prol. 24.—
    B.
    To applaud:

    quo clamor vocat et turba faventium, etc.,

    Hor. C. 3, 24, 46; cf.:

    tum clamore, qualis ex insperato faventium solet, Romani adjuvant militem suum (Horatium),

    Liv. 1, 25, 9:

    infensus turbae faventi adversus studium suum,

    Suet. Calig. 30; Plin. Ep. 9, 6, 2:

    tu Veneri dominae plaude favente manu,

    Ov. A. A. 1, 148.

    Lewis & Short latin dictionary > faveo

  • 18 liceo

    1.
    lĭcĕo, cŭi, cĭtum, 2, v. n. [Sanscr. root rik-, riktas, empty; Gr. lip-, leipô, leave; Lat. lic-, linquo, licet, liceor; cf. Germ. leihen, verleihen], to be for sale; to have a price put upon it, to be valued, esteemed at so much.
    I.
    Lit. (rare but class.):

    omnia vaenibunt, quiqui licebunt, praesenti pecunia,

    Plaut. Men. 5, 9, 97:

    quanti licuisse tu scribis (hortos),

    how much they were valued at, Cic. Att. 12, 23, 5:

    unius assis Non umquam pretio pluris licuisse,

    Hor. S. 1, 6, 13. —
    II.
    Transf., of the seller, to offer for sale, to fix the price, to value at so much (only post-Aug.):

    percontanti quanti liceret opera effecta, parvum nescio quid dixerat,

    how much he asked for them, what he held them at, Plin. 35, 10, 36, § 88:

    parvo cum pretio diu liceret,

    Mart. 6, 66, 4.
    2.
    liceo, v. licet.

    Lewis & Short latin dictionary > liceo

  • 19 sembella

    sembella, ae, f. [contr. from semi and libella], a half -libella (a coin):

    sembella quod libellae dimidium, quod semis assis,

    Varr. L. L. 5, § 174 Müll.:

    eandem rationem habere assem ad semissem, quam habet in argento libella ad sembellam,

    id. ib. 10, § 38 ib.

    Lewis & Short latin dictionary > sembella

  • 20 sextans

    sextans, antis, m. [sex].
    I.
    A sixth part of an as (v. as):

    sextans ab eo quod sexta pars assis, ut quadrans quod quarta et triens quod tertia pars,

    Varr. L. L. 5, § 171 Müll.:

    heredes in sextante,

    Cic. Fam. 13, 29, 4:

    ex sextante heres institutus,

    Dig. 44, 2, 30; Cod. Th. 9, 42, 8 pr.—
    B.
    In partic.
    1.
    As a coin:

    extulit eum plebs sextantibus collatis in capita,

    Liv. 2, 33 fin.; Plin. 33, 10, 48, § 138; hence, servus sextantis, i. e. of very trifling value, worthless, Laber. ap. Gell. 16, 9, 4.—
    2.
    In weighing, Plin. 26, 11, 74, § 121; Ov. Med. Fac. 65; Mart. 8, 71, 9; (with pondo) Scrib. Larg. 4; 42 al.—
    3.
    As a measure of land, the sixth part of a juger, Varr. R. R. 1, 10, 2; Col. 5, 1, 10.—
    4.
    As a liquid measure, the sixth part of a sextarius, or two cyathi, Col. 12, 23, 1; Mart. 5, 64, 1; Suet. Aug. 77.—
    5.
    As a lineal measure, Plin. 13, 15, 29, § 94.—
    II.
    Among mathematicians, the sixth part of the number six, as of the numerus perfectus (v. as), i. e. unity, one, Vitr. 3, 1, 6.

    Lewis & Short latin dictionary > sextans

См. также в других словарях:

  • assis — assis, ise [ asi, iz ] adj. • XIIe; de asseoir 1 ♦ Appuyé sur son derrière (⇒ asseoir). Être assis. Restez assis. Travailler assis. « Mme de Richelieu est assise, et puis les dames, selon leurs dignités, les unes assises, les autres debout » (Mme …   Encyclopédie Universelle

  • assis — assis, ise (a sî, si z ) part. passé. 1°   Assis dans un bon fauteuil. Assis sur les bancs de l école. Assis près d un malade. •   Dieu ! que ne suis je assise à l ombre des forêts ?, RAC. Phèd. I, 3. •   Et dans mon cabinet assis aux pieds des… …   Dictionnaire de la Langue Française d'Émile Littré

  • Assis — ist der Familienname folgender Personen: Francisco Assis (* 1965), portugiesischer Politiker João Alves de Assis Silva (* 1987 ;genannt: Jô), brasilianischer Fußballspieler Joaquim Maria Machado de Assis (1839–1908), brasilianischer Autor… …   Deutsch Wikipedia

  • Assis — (Münzk.), s. Assi …   Pierer's Universal-Lexikon

  • ASSIS; — insul. quam efficit Tiberis, adeius ostia, inter Portum et Ostiam. Vulgo Isola sacra: 12. milliar. a Roma in meridiem in ora maris Tirrheni …   Hofmann J. Lexicon universale

  • assis — cassis lassis ramassis …   Dictionnaire des rimes

  • assis — Assis, Assises, voyez Asseoir …   Thresor de la langue françoyse

  • assis — Assis, [ass]ise. part. Il a les significations de son verbe …   Dictionnaire de l'Académie française

  • Assis — Cette page d’homonymie répertorie les différents sujets et articles partageant un même nom. Assis peut faire référence à : adjectif faisant référence à la position assise, Assis, une ville de l État de São Paulo au Brésil, Personnes :… …   Wikipédia en Français

  • Assis — Infobox Settlement official name = City Assis, São Paulo, Brazil other name = native name = nickname = The city of three S settlement type = City motto = Water, Wealth, Contentment, and Health; City Pride, City Wide coolness = o yeah :) imagesize …   Wikipedia

  • ASSIS — I. ASSIS Pastorum in Aegypto inferiori Rex sextus, Ianiae suecessit, paulo post introductionem Israêlitarum in terram Canaan, Maride in Thesbaide imperante. Reguavit annos. 49. mens. 2. successorem nactus Smedem, Ioh. Marshamus Canone Chran. Sec …   Hofmann J. Lexicon universale

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»